Familieperikelen
“Kunt u hem misschien bellen? Ik ben bang dat hij zijn telefoon niet opneemt als hij mijn nummer ziet,” zegt de dame tegenover mij. Ze kijkt er een beetje beschaamd bij. Haar moeder overleed vannacht aan een hartstilstand en haar broer, met wie ze al jaren geen contact meer heeft, moet nog ingelicht worden. Ik pak het papiertje met het nummer en probeer hem een aantal keren te bellen. Bij een derde poging neemt hij op. Het is een kort en zakelijk gesprek. Ik leg hem uit dat zijn moeder is overleden en beloof hem op de hoogte te houden. Ondertussen zit zijn zus zich duidelijk te ergeren. “Ik schaam me ervoor om het te zeggen, maar het liefst wil ik hem eigenlijk helemaal niet uitnodigen voor de uitvaart. Hij heeft zijn gezicht al meer dan tien jaar niet laten zien, dan hoeft hij nu ook niet te komen.”
Ik probeer mevrouw gerust te stellen en leg uit dat zij zich echt niet hoeft te schamen. Afgelopen decennia is er nogal wat veranderd in de gemiddelde gezinssamenstelling en familiedynamiek. Vanzelfsprekend zien we deze toegenomen complexiteit ook terug bij uitvaarten. Juist dan. Een overlijden doet sowieso al veel met de menselijke emoties. En als familieverhoudingen voor die tijd al niet goed waren, worden vaak onderdrukte emoties nog eens extra uitvergroot en oude wonden opengereten. Wie dan verwacht dat mensen zich, uit respect voor de overledene, plotseling fatsoenlijk gaan gedragen komt toch vaak bedrogen uit. Soms valt er nog wat te “blauwhelmen” door de uitvaartleidster en lukt het families om de onenigheden voor de duur van de uitvaart aan de kant te zetten. Maar als woede, wrok en verdriet diep zitten, valt er weinig te redderen en moet er worden gezocht naar hele pragmatische oplossingen die voor beide partijen werken.
Soms helpt het al veel als we kunnen bewerkstelligen dat partijen in de dagen tot de uitvaart op eigen tijden bij de overledene kunnen zijn. Hoe minder de strijdende partijen elkaar treffen hoe beter. We stellen ook wel eens voor om iemand anders, bijvoorbeeld een gedeelde vriend of vriendin, die iets verder van de situatie afstaat en objectiever is, in te schakelen. Deze persoon kan meer vanuit redelijkheid handelen en niet vanuit emotie. Maar het kan ook nodig zijn om de uitvaart te laten plaatsvinden in een crematorium met een aula met een zeer breed middenpad zodat de twee kampen tijdens de dienst van elkaar gescheiden kunnen blijven. Om overigens toch vaak te zien dat ze elkaar later op de parkeerplaats alsnog in de haren vliegen. Inmiddels zijn we best goed geworden in het meedenken binnen gebrouilleerde families. We hebben zelfs een keer twee volledig aparte afscheidsdiensten voor dezelfde overledene georganiseerd. Elk op een andere dag, met een eigen rouwkaart, aparte bloemstukken en andere catering. Achteraf bedankten beide kampen ons afzonderlijk met tranen in de ogen voor het prachtige afscheid van vader.
Gelukkig hoef ik voor de broer en zus niet zover te gaan. Na enig overleg stemde de broer ermee in om niet naar de uitvaart te komen, mits hij afscheid mag nemen van zijn moeder. Als hij later die dag in onze familiekamer een roos op haar kist legt, verontschuldigt hij zich zachtjes voor de familieperikelen. “En vooral ook bedankt voor uw hulp hierin. Ik waardeer dit enorm, want als het aan mijn zus had gelegen had ik mijn moeder nooit meer gezien.” Het blijft even stil en dan zegt hij opgelucht: “Het grote voordeel van dit alles is, dat ik mijn zus vanaf nu nooit meer hoef te zien!” Het gezicht van de broer klaart zienderogen op bij die gedachte. Ik zei ’t al. Sommige dingen zijn echt niet meer te lijmen.
Andere Blogs
| Een gewaarschuwd mens ... | |
| Familieperikelen | |
| Troost schuilt in kleine dingen | |
| Het allerlaatste stukje | |
| De naturapolis | |
| Cupcakes | |
| It is not easy being green! | |
| Dooddoeners | |
| Omzien in liefde | |
| Laat OMA thuis! | |
| Druk met de liefde | |
| Groen wordt het nieuwe zwart | |
| Resomeren | |
| Koppelbed | |
| Het Bos der Omarming | |
| Controlfreak | |
| Verdrietig nieuws | |
| Spreken is Goud | |
| De juiste woorden | |
| Lekker goedkoop |