Dooddoeners
“Wat een bloemenzee, vind je ook niet?” vraagt een dame op leeftijd. We lopen samen de Van Gogh aula uit, waar net de condoleance heeft plaatsgevonden. “Wat fijn voor u dat er zoveel mensen zijn geweest om u te steunen.” “Ja Sylvia, ik schat zo in dat ik meer dan 500 handen heb geschud. Het is goed om te merken hoe geliefd mijn man was.” In gedachten bladert ze door het volgeschreven condoleanceboek dat nog op de tafel in de hal ligt. Dan legt ze haar hand op mijn arm en zegt met een zachte stem: “Nu ben je helemaal alleen. Weet je wel hoeveel mensen dat vanavond tegen mij gezegd hebben? Nu ben je helemaal alleen. Je hebt niemand meer.” Tranen biggelen over haar wangen. “Alsof ik dat zelf niet weet. We hebben geen kinderen en we zijn allebei enig kind. We hadden alleen elkaar. Iedereen bedoelt het vast goed maar jeetje...waarom moeten ze nu zoiets zeggen?”
Tja, waarom zeg je eigenlijk zoiets? Uit ongemak? Uit onwetendheid? Gebrek aan inlevingsvermogen? Het is vaak niet slecht bedoeld, maar het valt mij inderdaad op dat mensen soms pijnlijk onhandig uit de hoek kunnen komen. Laten we eerlijk zijn, bijna iedereen vindt het moeilijk om iets te zeggen tegen iemand die net een dierbare heeft verloren. En omdat stilte ongemakkelijk voelt, zeggen we dan toch maar iets. Vaak onhandig. Terwijl stilte soms echt genoeg is. Een meelevende blik, een knuffel of een warme handdruk zegt soms meer dan 1000 woorden. En wil je toch persé iets zeggen, blijf dan in ieder geval weg van dooddoeners als “het leven gaat door” en “het is beter zo.” Geef ook geen ongevraagde adviezen als “ga maar gewoon weer lekker snel aan het werk” of “dan neem je toch gewoon een hond.” Ook meningen als “tja, hij had eigenlijk veel eerder naar de dokter moeten gaan” of opmerkingen in de trant van “je bent nog zo jong, je kunt makkelijk...” Vul het maar in, het is niet op zijn plaats.
Maar wat dan wel te zeggen? Een oprecht uitgesproken “gecondoleerd” of “ik leef met je mee”, dekt sowieso altijd de lading. Of zeg gewoon “ik weet niet wat ik moet zeggen, maar ik vind het zo erg voor je.” Zo simpel kan het zijn.
Mevrouw heeft inmiddels haar jas aangetrokken en neemt met een vermoeide groet afscheid. Ik kijk haar eenzame figuurtje na terwijl ze naar haar auto loopt. De tegenstelling met een uur geleden, toen ze in een volle aula werd bedolven onder bloemen en aandacht, valt mij op. Bloemen, bezoek en kaartjes zijn maar een schrale troost. Het is natuurlijk mooi als blijk van medeleven, maar wil je echt troost en steun geven aan een verdrietige nabestaande, zoek hem of haar gewoon eens op na de uitvaart. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen zo’n drie maanden na het overlijden van een geliefde, pas de ergste fase van rouw doormaken. Hetzelfde onderzoek laat zien dat het doorleven van verlies en het leren omgaan met rouw, beter gaat als mensen steun en aandacht krijgen. Dus zoek iemand op en zeg gewoon eerlijk: “Ik weet niet of je mijn bezoek fijn vindt, maar ik vraag mij steeds af hoe het met je gaat. Kan ik iets voor je doen?” Nodig iemand uit om te komen eten of neem hem mee naar een voorstelling. Vraag of je boodschappen voor iemand kan doen of breng eens een pannetje soep. Gewone, simpele, kleine dingen kunnen vaak een lichtpuntje betekenen voor iemand op een grauwe, uitzichtloze dag. Daar kan toch echt geen drukbezochte condoleance of groots rouwbloemstuk tegen op.
Andere Blogs
| Het allerlaatste stukje | |
| De naturapolis | |
| Cupcakes | |
| It is not easy being green! | |
| Dooddoeners | |
| Omzien in liefde | |
| Laat OMA thuis! | |
| Druk met de liefde | |
| Groen wordt het nieuwe zwart | |
| Resomeren | |
| Koppelbed | |
| Het Bos der Omarming | |
| Controlfreak | |
| Verdrietig nieuws | |
| Spreken is Goud | |
| De juiste woorden | |
| Lekker goedkoop | |
| David en het steentje | |
| Een zeemansgraf | |
| Een beetje thuis in de familiekamer |